Technische en hygiënische afwijkingen
Als micro-organismen en ziektekiemen zich in ongunstige omstandigheden vermenigvuldigen, is dit meestal te wijten aan technische afwijkingen. Er zijn tal van technische gebreken mogelijk, zoals een gebrekkig ontwerp, ondeskundig uitgevoerde ingrepen op de installatie of te hoge of te lage watertemperaturen.
Mogelijke redenen op een rij
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hygiënerisico biofilm
Nog een beïnvloedende factor is de biofilm zelf. Voor de ontwikkeling van de biofilm community en het aantal micro-organismen zijn er verschillende factoren die rechtstreeks in verband staan met de waterkwaliteit en de bestaande technische tekortkomingen. De parameters die de groei van de biofilm en het aantal micro-organismen in belangrijke mate beïnvloeden, zijn de temperatuur als de primaire factor – (illustratie), de drinkwaterkwaliteit (waterhardheid), biologische voedingsstoffen, DOC-gehalte, stagnatie/verblijfsduur (primaire factor 2), materialen/stoffen en oppervlaktestructuur (leeftijd van het materiaal). In dit verband is gedetailleerde literatuur over gespecialiseerde artikelen en onderzoeksprojecten beschikbaar.
Te lange stilstandtijden (regelmatige gebruiksonderbrekingen van meer dan 7 dagen voor drinkwater) zorgen ervoor dat de biofilm te gevoelig en te los is, waardoor er bij drukpieken zeer snel grote hoeveelheden micro-organismen en delen van de biofilm in de installatie kunnen worden verspreid. Dit resulteert in zeer hoge waarden voor KVE, legionella en/of Pseudomonas aeruginosa op de betrokken aftappunten. Bij voldoende debiet wordt er een stabiele biofilm gevormd, die geen blijvende verslechtering van de drinkwaterkwaliteit veroorzaakt.
Voorzichtigheid is ook geboden bij aanpassingen/uitbreidingen: Plotse sterke veranderingen in de stroomsnelheid na jaren gebruik kunnen de biofilm in de oude constructie vernietigen (aanpassing/conditionering aan afschuifkrachten/omstandigheden – sterkte van het biofilmoppervlak) en bij onvoldoende doorspoeling tot verontreiniging van het nieuwe leidinggedeelte leiden.
Biofilms kunnen zelfs hygiënisch-technische problemen veroorzaken:
- Verontreiniging van het drinkwater door verhoogde biofilmvorming
- Uitputting van desinfectiemiddelen en mogelijke vorming van desinfectiebijproducten
- Vorming van vieze geurtjes
- Oorzaak van verkleuring en vertroebeling van het drinkwater
- Biocorrosie
- Verhoging van de stromingsweerstand in leidingen (in samenhang met kalk)
Gevaarlijke ziektekiem: Pseudomonas aeruginosa
Gezien het microbiologisch-hygiënische aspect en de vermeerdering van legionella, is de omgevingsbacterie Pseudomonas aeruginosa een van de belangrijkste ziektekiemen die zich ook in drinkwaterinstallaties kunnen verspreiden. Pseudomonas aeruginosa komt ofwel via de huisaansluiting in een huisinstallatie terecht of kan tijdens werkzaamheden aan de installatie of in een nieuwe installatie worden geïntroduceerd door verontreinigde onderdelen of werktuigen en werkmateriaal. Doodlopende buizen en stilstaand water in de huisinstallatie bevorderen de voortplanting. Vooral koudwaterleidingen en hun tappunten worden getroffen. Eenmaal ze zich heeft genesteld, zijn vaak langdurige, tijdrovende en dure maatregelen nog de enige manier om ervan af te komen. Om dit risico minimaal te houden, moeten fouten worden vermeden in het ontwerp, de installatie, de inbedrijfstelling en de werking van de drinkwaterinstallatie, overeenkomstig de algemene regels van de techniek.
De bacteriën kunnen hier plaatselijk of systemisch voorkomen in het koud- en warmwatergedeelte. Ze kunnen bijvoorbeeld worden aangetroffen in decentrale waterzuiveringssystemen zoals waterontharders, in systemen voor de productie van dialysewater, in leidingdelen met stilstaand water, maar ook in de buurt van afvoerkoppelingen en vlak bij kranen (bv. beluchters, douchekoppen). Een verontreiniging kan zich zowel voordoen in bestaande drinkwaterinstallaties als in installaties waar vóór of kort na de ingebruikname van deze systemen nieuwe maatregelen of wijzigingen hebben plaatsgevonden.
